فن کیس کامپیوتر چیست؟

فن کیس که از آن به عنوان فن سیستم هم یاد می شود؛ وسیله ای خنک کننده است که در داخل سیستم قرار دارد و می توان آن را در پنل جلو یا پشت نصب کرد. فن کیس کمک می کند تا هوای خنک وارد کیس شده و گرمای قطعات داخلی را جذب و این هوای گرم داخلی را از کیس خارج کند. فن های کیس در اندازه های متنوعی تولید شده اند اما فن های کیس ۸۰ میلی متری؛ ۹۲ میلی متری و ۱۲۰ میلیمتری با عرض ۲۵ میلی متر متداول ترین انواع فن های کیس هستند.

فن کیس و تهویه هوا

هر فن بر اساس CFM مخفف Cubic Feet Per Minute رتبه بندی می شود که حجم و میزان هوا را بر حسب دقیقه اندازه گیری می کند. هر چه CFM بیشتر باشد؛ فن کیس کامپیوتر هوای بیشتری را جابجا می کند. برای خنک کردن داخل کیس کامپیوتر خود؛ باید فن های کافی را داشته باشید تا هوا را به داخل کیس هدایت کرده و یا بیرون بکشد. فن های کیس بزرگتر به معنای CFM بالاتر و هوای بیشتری از که از طریق کیس شما عبور می کنند.

فقط باید مراقب میزان سر و صدایی که تولید می کنند باشید؛ چون فن ها می توانند کاملا سر و صدا ایجاد کنند. برای جلوگیری از سر و صدای زیاد باید از فن های کم صدا یا بی صدا استفاده کنید. همچنین چراغ های چند رنگ چشمک زن نباید ویژگی اصلی فن کیس شما باشند.

از موقعیت مناسبی برای نصب فن کیس خود استفاده کنید

هوا از یک طرف وارد و از طرف دیگر عبور می کند. با تغییر جهت نصب یک فن؛ این وسیله می تواند به عنوان یک ورودی یا خروجی هوا عمل کند. همچنین باید به جای فن هایی که قرار می دهید توجه کنید. هوا باید در مسیر مشخصی از کیس عبور کند. به طور کلی؛ شما می خواهید فن های پنل جلو هوا را مکش کرده و فن های پنل پشت هوا را بیرون دهند.

اگر کیس شما دارای منافذی در پنل بالایی است؛ باید از آنها برای خروج هوایی که فن های خروجی جمع آوری کرده اند استفاده کنید چون هوای گرم به سمت بالا می رود. برای ورود هوای خنک باید ازفن های جانبی استفاده کنید؛ هر چند که اینها غالبا فیلتر هوا ندارند. برای جلوگیری از بروز گرد و غبار، می توانید فیلترهای خود را به صورت سفارشی بسازید.

گرد و غبار، قاتل خاموش

صحبت از گرد و غبار شد؛ شما می خواهید مطمئن شوید که سیستم شما تا آنجا که ممکن است فاقد گرد و غبار است. در غیر این صورت؛ تمام جریان هوای دنیا کمک زیادی به خنک شدن قطعات داخل کیس شما نمی کنند. برای کاهش گرد و غبار در کیس، اطمینان حاصل کنید که هوای داخل کیس ابتدا زا فیلتر عبور می کند. بسیاری از کیس ها دارای فیلترهای متحرک هستند که با شستشوی سریع تمیز می شوند. فقط مطمئن شوید که فیلترها را یک بار در ماه تمیز می کنید. با کثیف شدن یا پوشیده شدن فیلترها؛ جزیان هوا و قدرت خنک کنندگی کاهش پیدا می کند.

جدا از فن ها و دریچه ها؛ از نقاط اصلی ورود می توان به شکاف های کوچک زیادی که در شاسی و قطعات مجاور وجود دارد اشاره کرد. در واقع نمی توانید جریان هوا را در این نقاط کنترل کنید؛ مگر بخواهید از درزگیر استفاده کنید.

فشار هوای مثبت در مقابل فشار هوای منفی

فشار هوای مطلوب در کیس کامپیوتر یکی از مباحث مورد بحث در خنک سازی کامپیوتر است. به طور خلاصه؛ یک کیس کامیپوتر می تواند شامل موارد زیر باشد:

• فشار مثبت: فن های کیس کامپیوتر برای بیرون دادن هوا به داخل کیس فشار می آورند. بنابراین در داخل کیس فشار هوای بیشتری وجود دارد.

• فشار خنثی: فشار هوا در کیس یکنواخت است؛ با فشار هوای خارج از کیس، دستیابی به آن مشکل است مگر اینکه کیس را باز بگذارید.

• فشار منفی: هوای بیشتری نسبت به هل دادن در داخل کیس، خارج می شود و باعث ایجاد خلاء می شود.

برای تعیین فشار، CFM تمام فن های ورودی و CFM همه فن های خروجی را جمع کنید. اگر CFM مصرفی بیشتر باشد؛ فشار مثبت است. اگر CFM خروجی بیشتر است؛ فشار منفی است. و وقتی CFM مصرفی و خروجی مساوی هستند فشار خنثی است.

در یک سناریوی عالی؛ شما فشار خنثی را در یک کیس بسته خواهید داشت چون هیچ گرد و غباری وارد نمی شود. فشار منفی به این معناست که هوا از تمام شکاف های ریزی که نمی توانید کنترل کنید به داخل کیس شما مکیده می شود. فیلترها روشن  به معنای خنک سازی با کارایی کمتر در طول زمان است. با کمی CFM مصرفی نسبت به CFM خروجی؛ فشار کمی مثبت را دنبال کنید. به این ترتیب هوایی که وارد کیس شما می شود ابتدا از طریق فیلتر عبور می کند.

سیستم من به چند فن کیس نیاز دارد؟

حرارت چیزی است که در دستگاه های مختلف دیده می شود؛ به خصوص در کامپیوترهای گیمینگ حرارت بسیار زیادی تولید می شود؛ چون این سیستم ها به طور معمول قدرتمندترین قطعات را در خود جای داده و بازی های سنگین را برای ساعت های طولانی اجرا می کنند. سیستم شما به گونه ای طراحی شده است که با کمک کردن سرعت یا کم کردن فشار روی قطعاتی که بالاتر از آستانه حرارت تعیین شده اند، از ایجاد گرمای بیش از حد، از خود محافظت می کنند. این روش معمولا کار خوبی انجام یدهد؛ چون سیستم شما دیگر مانند گوله آتش سرخ نمی شود؛ اما در عین حال اگر خنک کنندگی نامناسبی داشته باشد؛ باید هزینه هایی را برای خرید پردازنده و کارت گرافیک پرداخت کنید.

شما نمی توانید گرما را کاملا از بین ببرید؛ بنابراین برای مقابله با آن سعی می کنیم که گرما را هر چه سریعتر و به طور کارآمدتر از قطعات داخلی دور کنیم. اینجاست که فن های کیس وارد ماجرا می شوند. تنها کار آنها این است که هوای گرم را از قطعات داخلی بگیرند و به بیرون هدایت کنند.

اینکه به چند تعداد فن کیس کامپیوتر نیاز دارید؛ عمدتا توسط خود کیس تعیین می شود. کیس های جمع و جور هر چند که سبک تر و قابل حمل تر هستند؛ اما ممکن است فقط یک جایگاه برای نصب فن کیس داشته باشند. گزینه های شما برای خنک سازی در این سناریو ممکن است بسیار محدود باشد. با این حال، متوجه خواهید شد که اکثر کیس های بازی مدرن گزینه های مختلفی برای نصب فن ها دارند. به طور معمول فن های ورودی در پنل جلو یا پایین پنل قرار دارند در حالی که فن های خروجی در پنل پشت دیده می شوند. ممکن است جایگاه های اضافی برای فن های کیس ورودی در پنل های کناری کیس خود پیدا کنید و کیس های بزرگتر حتی در پنل بالایی خود فن های کیس خروجی اضافی دارند. مسیری که فن ها در آن نصب شده اند تعیین می کند که آیا آنها به عنوان فن ورودی یا خروجی عمل می کنند.

اگر فقط دو فن خروجی را برای خارج کردن هوای گرم نصب کنید چه می شود؟ بای این کار سیستم فشار منفی ایجاد می کند (هوای بیشتری نسبت به داخل به بیرون هدایت می کند). هوای خارج شده از سیستم باید تعویض شود. شما می خواهید با گردش هوا از طریق مسیری در شاسی کامپیوتر خود با ترکیبی از فن های ورودی و خروحی؛ سعی کنید فشار منفی را از بین ببرید. در حالت ایده آل، هوای خنک باید از جلو یا پایین پنل جلو وارد سیستم شما شود و هوای گرم را از پنل بالا یا پشت به خارج هدایت کند. به خاطر داشته باشید که هوای گرم به سمت بالا می رود.

اضافه کردن یک جفت اضافی فن های ورودی و خروجی (در مجموع چهار فن) احتمالا دمای را ۲ تا ۵ درجه کاهش می دهد. با موقیعت قرار گیری فن ها بازی کنید؛ ممکن است متوجه شوید که یک فن در بالا و فن دیگر در پنل پشت می توانید به طور مداوم دمای پایین تری را نسبت به دو فن در پنل پشت فراهم آورد.